Ergenlik, bireylerin çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemidir ve bu süreç içinde cinsellik önemli bir yer tutar. Hormonal değişikliklerle beraber, bireylerde fiziksel, duygusal ve sosyal değişimler meydana gelir. Bu dönemde bireyler, çocukça davranışları terk edip yetişkin rollerine bürünmeye başlarlar.

Ergenlik dönemi, genetik, ırk, sosyoekonomik ve kültürel faktörlere bağlı olarak değişir. Genel olarak 12-20 yaş aralığını kapsar. Ülkemizde kızlarda 10-12, erkeklerde 12-14 yaşları arasında ergenlik dönemi kabul edilir. Toplumsal etkiler ve fiziksel değişim farklılıkları nedeniyle kız ve erkek ergenlik dönemlerinde farklı deneyimler yaşanır, ancak bu süreç her iki cinsin de en savunmasız dönemidir.

Toplum tarafından kabul edilme ve bir gruba ait olma isteği gelişirken, cinsiyet hormonlarının üretimi artar ve ergenlerde cinsel davranışlar gözlenir. Ergenler, hem fiziksel hem de sosyal kimlik açısından değişimler yaşar ve bu yeni durumu kabul etmeleri için uzun bir süre ve farklı kimlik denemeleri gerekebilir. Çocuk, cinselliğinin farkına varır ve vücuduyla daha fazla ilgilenir, cinsellik çok fazla ilgisini çeker.

Ergenlikte gözlenen cinsel gelişim sırasında birçok anne ve baba ne yapacağını ve nasıl konuşması gerektiğini bilemez. Anne ve babanın yanlış yaklaşımları, çocukların yetişkinlikte sorunlarla karşılaşmasına sebep olabilir. Doğru tutum ve davranış sergilemek bu süreçte çok önemlidir.

Bedendeki değişiklikler sonucunda fizyolojik haz duygusunun oluşması, ergenin kendisini keşfetmesi sonucunu doğurur. Cinsel düşüncelerle birlikte ilk mastürbasyon deneyimi yaşanır ve cinsel fanteziler oluşturulur.

Ergenlikte cinsellik biyolojik açıdan mümkündür. Ancak cinsel ilişki için ruhsal ve sosyal açıdan da yeterlilik gereklidir. Cinsel tecrübeden önce bireyin kendisinin cinselliği anlaması ve tanıması gereklidir. Bununla birlikte ilişkinin toplumsal ve bireysel sonuçları da değerlendirilmelidir. Henüz olgunlaşmayan bir ergen için sağlıksız cinsel ilişkinin ciddi sorunları olabilir.

Ergenlik çağında kişi her şeyi bildiğini, anladığını ve görebildiğini zanneder, oysa toplumsal yaşam içindeki tehlikeleri bilmemektedir. Kız veya erkek olmak tehlike açısından fark etmez, erkekler de kızlar kadar tehdit altındadırlar.

Birey bedensel değişimleri anlamakta zorlanır; sağlıklı bilgiye ulaşamazsa sıkıntı yaşar. Değişimler onu öğrenme konusunda hayli zorlar ve gözlem yaparak bilgi edinmeye çalışır, cinsellikle ilgili her uyaran onun ilgisini çeker. En sık yaşadığı sorun yanlış ve çarpık bilgilendirme ve bu nedenle oluşan korku, kaygı veya tam tersi kontrolsüz gerçekleştirilen cinsel davranışlardır.

Ebeveynler, çocuklarının büyüdüğünü kabul etme zorluğu ve konunun hassasiyeti yüzünden konuşmaktan kaçınır, onların soru sormasını bekler. Oysa ergenler için bu zorluk daha fazladır. Öncelikle bedensel değişimleri doğru algılaması ve cinsel davranışları doğru yorumlaması için sağlıklı bilgiye duyduğu ihtiyaç, eğer anne baba tarafından karşılanmazsa, ergen farklı kaynaklardan bilgilenme çabası içine girer.

Ergenlikte cinsellik bilgisi vermek için en uygun yaşlar 9-10'dur. Kadın, erkek ve cinsellikle ilgili merak ettiği tüm sorular gerektiği kadar cevaplanmalıdır. Cevapları verirken yüz ifadesi, kendinden emin tavır ve rahatlık çok önemlidir. Tüm anlatılanların normal bir durum olduğunu çocuğa hissettirilmelidir.

Günümüzde özellikle internet üzerindeki pornografik sitelerden edinebileceği zararlı bilgilere karşı çocuğa doğru ve sağlıklı cinsel eğitim vermek özel önem arz eder. Ergenlik döneminde artan cinsel enerji sadece cinsel ilişki ile boşalmaz. Ergen, sosyal etkinliklere ve spora yöneltilerek enerjisini boşaltması sağlanmalıdır. Mastürbasyon, bir cinsel davranıştır; doğru bilgilendirme ve enerjisini doğru kanalize edebileceği ortamlar sağlayarak bu davranış kontrol altına alınabilir.